Gedurende ons leven worden wij met allerlei uitdagende situaties geconfronteerd. Sommige van deze uitdagingen verschillen per fase van onze ontwikkeling, andere uitdagingen komen gedurende ons hele leven voor. Het betreft niet alleen uitdagingen in werk, op school of tijdens wedstrijden, maar ook in het dagelijkse leven waarbij telkens afwegingen worden gemaakt hoe wij onze tijd verdelen. Om effectief om te gaan met deze uitdagingen en zich verder te ontwikkelen, dienen wij te beschikken over meerdere persoonlijke eigenschappen. Een van deze eigenschappen is leiderschap. Met leiderschap bedoelen wij het richting geven aan je eigen leven en de keuzes durven nemen die nodig zijn.
Leiderschap hebben, betekent ook onafhankelijk zijn. Tennissers die onafhankelijk keuzes kunnen maken, hebben meer plezier in de activiteit die zij kiezen. Zij zijn namelijk autonoom en autonomie staat in direct verband met onze motivatie. We vinden activiteiten waar wij zelf voor kiezen leuker dan opgedwongen activiteiten. Voor ouders die kinderen hebben die op tennis willen, is het van belang dat de ouders de kinderen het gevoel van autonomie geven. Het gebeurt wel eens dat tennissende ouders zo enthousiast zijn dat hun kind ook voor tennis kiest, dat zij hun kind meteen op sleeptouw nemen om tennisspullen te kopen, om samen naar tennis te kijken, om samen naar toernooitjes te gaan en om samen Tennis Magazine te gaan lezen. Het kind kan dan al snel denken: “Hee, tennis was toch mijn ding, nu vind ik het niet meer zo leuk!”
Door kinderen het gevoel van autonomie te geven, ontwikkelen zij hun leiderschapskwaliteiten. Dit betekent dus verantwoordelijkheid geven. Kinderen pakken zelf de tennistas in met alle nodige spullen. Zij dragen zelf de tas, zelfs na een zware wedstrijd! Dat is niet zielig, zo zwaar is die tas ook weer niet. Als je een wedstrijd kan spelen, kan je ook de tas dragen. Het versterkt hun beeld van eigenaarschap van tennis en van alles wat daarbij hoort.
Roger Federer besloot al op viertienjarige leeftijd om het ouderlijk huis te verlaten om te kunnen trainen op het Nationaal Trainingscentrum in Zwitserland. Het centrum lag zo’n 200 kilometer van zijn huis in Basel vandaan. Het was een opmerkelijke keuze, want hij verliet hierdoor zijn ouderlijk huis en het Duits sprekende gebied wat hij gewend was ruilde hij in voor een Frans sprekende omgeving, wat hij niet gewend was. Hij was de jongste. Hij had het de eerste tijd zeker niet makkelijk, maar stond achter zijn keuze, nam hier verantwoordelijkheid voor en zette door. Zijn ouders hebben hier tevens een belangrijke rol in gespeeld. Zijn moeder zegt daarover dat hij op jonge leeftijd al veel beslissingen zelf nam. Zij noemt dit zelfs zijn sleutel tot succes omdat hij zo al snel leerde verantwoordelijkheid te nemen en voor zichzelf te zorgen.
Wanneer beginnen?
Het geven van verantwoordelijkheid is niet altijd makkelijk en dient vooral gefaseerd te gebeuren. Zaken als tennistas dragen en zelf de spullen klaar leggen zijn de eerste en meest eenvoudige stappen. Dat kan je van een kind van 8 jaar verwachten. Voor ouders kan dit soms wel –heel begrijpelijk, een drempel zijn, omdat zij alles goed geregeld willen hebben voor hun kind. Echter, als spullen niet in orde zijn, laat het dan maar misgaan. De schade is vaak erg klein als een drinkfles wordt vergeten of het racket nog een oud gripje heeft. Soms kan het vervelender zijn als er speciale schoenen mee moeten voor een binnenbaan en het kind heeft alleen de buitenschoenen mee. In extreme gevallen riskeer je dan als ouder dat je voor niets een tripje naar de club maakt, als het kind dan de schoenen vergeet, maar de les die daar geleerd wordt is veel waard en onschadelijk. De volgende keer zullen de schoenen zeker mee gaan en het is duidelijk bij wie de verantwoordelijkheid ligt. Voor meer complexe beslissingen zoals de keuze voor welke toernooien en de frequentie ervan, of de keuze voor een dubbelpartner komt pas later en meestal pas rond de pubertijd. Echter vrij spelen en zelf een baan afhangen kan al snel nadat de eigen tas is ingepakt! Waarschijnlijk zullen de ouders wel de tennis afspraak moeten maken voor hun kids op deze leeftijd, maar dat is weer de volgende stap in onafhankelijkheid. Zo wordt stap voor stap progressie gemaakt naar steeds meer eigen verantwoordelijkheid en worden kinderen leiders. Regisseurs van hun eigen leven.