Attributies

Het is een feit dat het op de tennisbaan vaak niet gaat zoals je wilt. De ene dag speel je heerlijk en de andere dag wil het maar niet lukken. Je hebt dus te maken met een ‘vorm van de dag’. Concreet betekent dit dat je nooit twee wedstrijden precies hetzelfde speelt. Zelfs als je twee wedstrijden op één dag speelt, gaat het vaak de ene wedstrijd toch iets lekkerder dan de andere. Je hebt tenslotte ook te maken met een andere tegenstander en andere omstandigheden.

Een sporter krijgt in zijn carrière te maken met meer tegenslagen dan successen. Over sommige tegenslagen heb je geen enkele controle (domme pech). Er zijn echter ook tegenslagen die binnen je controle liggen. Hoe ga je daar mee om? Waar zoek je de oorzaak van deze tegenslagen? De manier waarop je dit doet, wordt ook wel je attributiestijl genoemd.

In het zoeken van een oorzaak voor bepaalde situaties kun je twee dimensies onderscheiden. Je kunt de oorzaak bij jezelf zoeken (intern) of je kunt de oorzaak buiten jezelf zoeken (extern). Daarnaast kun je van mening zijn dat de oorzaak stabiel (het zal de volgende keer weer op dezelfde manier gaan) of variabel (volgende keer gaat het waarschijnlijk anders) is. Dit levert vier mogelijke attributies op. In schema zien de verschillende attributies er als volgt uit:

Voorbeeld:
Stel, je haalt een 8 voor wiskunde. Waar zoek jij de oorzaak?
Intern-stabiel > Ik ben gewoon goed in wiskunde;

Intern-variabel > Ik heb hard geleerd voor deze toets;

Extern-stabiel > Wiskunde is een makkelijk vak;

Extern-variabel > Deze keer was de wiskundetoets wel heel makkelijk.

Attributiestijl en leiderschap

Op en rond de tennisbaan zoeken spelers allerlei verschillende oorzaken als de dingen niet gaan zoals ze willen. Het komt vaak voor dat de er een externe attributie wordt gekozen.

“Ik had een slechte loting”
“Ik had veel last van de wind”
“We speelde met hele oude en zachte ballen”
“Ik mocht pas om tien uur ’s avonds de baan op”

Zo zijn er nog wel meer voorbeelden te benoemen. Soms zijn deze attributies heel logisch, soms worden ze gebruikt als excuus. In geen van beide gevallen helpen deze externe attributies echter om je eigen tennisspel te verbeteren! Ben jij in staat om de externe factoren (omstandigheden) te accepteren en te leren van de moeilijke momenten in de wedstrijd? Er is alleen een mogelijkheid om te leren van moeilijke momenten in wedstrijden als je durft te kijken naar jezelf. Draag dus niet meteen externe factoren aan als oorzaak, maar kijk eerst naar hoe jij hier zelf mee om bent gegaan. Met andere woorden, om je spel je verbeteren is het goed om een interne attributie te kiezen. Wat kan ik nog niet goed genoeg? Heb ik hard genoeg gewerkt? Dit vergt leiderschap!

Vraag je af welke vaardigheden je kan trainen om de volgende keer zo goed mogelijk met de moeilijke momenten om te gaan. Hoe ging het? Hoe voelde ik me erbij? Wat kan ik de volgende keer anders doen? Deze vragen kunnen je hierbij helpen. Aan de situatie kun je vaak niks veranderen, maar wel aan de manier waarop je er naar kijkt en er mee omgaat!

Federer
Van de toppers kunnen we veel leren. Zo ook op het gebied van attributies. Na een zeldzame nederlaag vroeg een journalist tijdens de persconferentie aan Roger Federer wat volgens hem de oorzaak was van de nederlaag en of de moeilijke omstandigheden (veel wind) hierbij een rol hadden gespeeld. Federer antwoordde: “Ik heb vandaag de verkeerde tactiek gekozen.” Met dit antwoord (attributie) kijkt Federer in eerste instantie naar zichzelf. Hij benoemt een interne en variabele oorzaak. Hij heeft zelf (intern) een verkeerde tactiek gekozen en hij weet dat hij dit de volgende keer anders gaat doen (variabel). Met deze attributie is Federer kritisch naar zichzelf, maar behoudt hij zijn zelfvertrouwen. Hij kan immers de volgende keer een andere tactiek kiezen.